از
كمبودهای اساسی ِ چنين محققانی يكی اين است كه نظر ِ حقبهجانب ِ محتسب و
بازجوی روزگار پيش دربارۀ قربانی ِ تغيير دين را
از ته كتابها استخراج میكنند اما يحتمل هرگز پای حرف دل ايرانی ِ
غيرمسلمان معاصر دربارۀ ايرانی ِ مسلمان معاصر ننشستهاند. اگر
نشسته بودند شايد میفهميدند كه تا چه حد خودش را برتر میداند و تا چه حد
داغ و درفش محكمۀ شرع بر روح و فكر ــــ البته نه جسم ـــــ او كماثر
است.
زن ژاپنی میگويد حاجيهخانم ايرانی كه روی ماشين لباسشويیاش نايلون كشيده
و از آن بهعنوان طاقچه استفاده میكند گفته است لباس را بايد سه بار درست
و حسابی آب كشيد و هر بار صلوات فرستاد تا طاهر شود. راوی، كه در
فرهنگش كمحرفی و بردباری فضايل بزرگیاند، میگويد اين را از هموطنش
شنيده و شخصاً نظری ندارد، اما با تبسم و لحنی فلسفی میافزايد شايد
ايرانيها در آستانۀ كشف ضرورت تعويض زودبهزود و شستن ملافه باشند.
چنين مواردی ممكن است يك در هزار يا دههزار باشد.
مهم اين است:
كافر و مشرك و ملحد را زندانبان و بازجوی
پرورشيافته در چنان محيطی به سوی حقيقت میراند، نه فارغالتحصيل دانشكدۀ
هنرهای زيبا.
مُشرّفشدگان ِ داوطلب معمولاً به اقتضای زناشويی يا اقامت و تحقيق در
ممالك مسلماننشين به چنين كاری تن میدهند. مسلمانشدنْ بی
ضرورت
مشخص و از راه دور معمولاً برای آزاردادن ديگران است. روژه گارودی
برای هرچهبيشتردرافتادن با يهوديان
فرانسه، و محمدعلی كلی برای تفانداختن به
سفيدپوستان آمريكا دين عوض كردند.
میخوانيم طبيب و منجـّم روزگار قديم
راستراستی مسلمان نشد، فقط ادا در میآورد. بعد میبينيم تلويزيون
وطنی دوست دارد ادعا كند ادواردو آنیيلـّی در واقع خودكشی نكرد بلكه او
را به قتل رساندند چون صميمانه و صادقانه مسلمان شده بود. پسر ناخلف،
نامتعادل، معتاد و مطرود صاحب كمپانی فيات، لابهلای عقايدی كه مثل سالاد
در كلـّهاش تـلنبار شده بود، شايد برای سرشكستهكردن پدرش، اعلام كرد به
اسلام هم گرايش يافته است.
احساس مشترك احتمالاً بسياری زنان خارجی كه برای ازدواج با مردان ايرانی
رسماً به اسلام گرويدهاند اين است كه فرد اگر در خانوادۀ شيعه به دنيا
نيامده باشد شيعهشدن
پس از چهارپنجسالگی امكان ندارد. شیعه برخوردی
است كاملاً عاطفی به جهان بر دو پايه: اعتقاد به معصوميت موروثی، و
احساس گناه خودآزارانۀ شديد و دائمی برای رنجی كه چند قـدّيس تحمل كردند
(برای خانمی اسپانيايی مقيم ايران، كل جمهوری اسلامی يادآور روزگار
كودكیاش در مدرسۀ وحشتناك كاتوليكها در عهد ژنرال فرانكو بود).
|