|
سرگشتگي
اول، مربيان كلاسهاي زبان انگليسي در يكي
از دانشكده هاي پزشكي تهران اخيرا به فكر افتاده اند به دانشجوها بياموزند
مباحثي عقيدتي ـ سياسي را در اين زبان و با كمك واژه هايي
عربي بيان كنند.
دوم، گاه از برنامۀ تدريس زبان عربي در دبيرستان هاي ايران انتقاد مي شود
كه زباني قديمي به دانش آموزان ياد مي دهد ــــ يا در واقع قرار است ياد
بدهد. منتقدان مي گويند بايد نه فقط زبان متون كلاسيك، بلكه عربي
معاصر به محصل آموخت.
سوم، بسيار به ندرت بتوان شنيد مقامي ايراني زبان انگليسي را با جملاتي
محكم و در حدي از رواني صحبت مي كند كه در دنياي سياست و تجارت معمول است.
چندي پيش، در بيانيه اي كه از سوي جمهوري اسلامي در آژانس بين المللي انرژي
اتمي خوانده شد كلمۀ انگليسي «يـس» به عنوان معادل واژۀ خطابي و اديبانۀ
«آري» به كار مي رفت.
1. دانشجوي طب قرار است بتواند متون مربوط به كار خويش را به زبان رايج
دنياي علم بخواند و نكات فني را از اين طريق بياموزد. اينكه قادر باشد
مفاهيمي عقيدتي يا تعقلي را هم به اين زبان بيان كند در حيطۀ وظايف دانشكدۀ
پزشكي نيست. اين هم كه بعدها از او بخواهند براي شنوندگاني كه هم انگليسي و
هم عربي مي دانند در باب سياست و عدالت و غيره نطق كند چندان محتمل به نظر
نمي رسد.
2. هدف تعريف شدۀ تدريس زبان عربي در مدارس ايران صرفا درك بهتر متون ديني
است. بنابراين، زبان عربي رايج در قاهره، دمشق يا بغداد امروزي در اين راه
به او كمك چنداني نمي كند زيرا متون كلاسيك در هر زباني با گويش هاي زندگي
روزانه تفاوت دارد.
3. زبان انگليسي متداول در مراودات بين المللي جايي براي خطابۀ اديبانه
ندارد. اين سطح از زبان به عنوان آچارفرانسه به كار مي رود و بيان فخيم را
در آن راهي نيست. چنانچه كسي مشتاق باشد همانند شخصيت شاهان در نمايشنامه
هاي شكسپير صحبت كند و «آآآري» بگويد، بايد به طرز بياني ادبي تسلط يابد كه
آن هم با تاكيد بر كلمۀ «يـس» حاصل نمي شود.
اينكه دانشجوي طب زبان انگليسي را براي جدل ايدئولوژيك ياد بگيرد، در همان
حال كه زبان عربي را محصل براي محاوره مي آموزد، و در همان حال كه مي كوشيم
به انگليسي خطابۀ غرّا بخوانيم (افزون بر انتشار ترجمه هايي گاه غيرقابل
درك از كتابهايي بينهايت دشوار) ما را به تصويري از حضور خويش در جهان مي
رساند كه سرگشتگي نام دارد.
* شرق، 28 خرداد 1385
|
