م. قائد                                           


    

     M. Ghaed

 

 

 

صفحة‌ اول    مقاله / گفتگو/ گفتار            فهرست مطالب½سرمقاله ها

 آرشيو لوح 

  

  افكار ملتها در آينۀ گوگل
 

گوگل، نيرومندترين پايگاه جستجوي اينترنتي، از يكي از نهانيترين رازهايش پرده برداشته است:  چه ملتي در گوگل دنبال چه مي گردد؟  كدام ملت مشتاقانه دنبال دمكراسي است؟  چه كسي مؤمنانه دنبال الله يا مسيح است؟  چه جماعتي بيش از ديگران واژه هاي «مخدر» يا «سكس» را در سايت جستجوي گوگل تايپ مي كند؟ اسرار هيچ ملتي پرده پوشي نشده است.
 

بنا به گزارش گوگل، پاكستاني ها بيش از ملتهاي ديگر دنبال «كاريكاتور دانماركي» مي گردند. در تايپ واژۀ «سكس» هم از ديگران جلوترند. ملت همسايه و رقيب آنها، هند، با فاصله اي اندك در مرتبۀ بعدي جاي قرار دارد.
 

سايت ِ قياسي ـ آماري ِ گوگل كه به تازگي راه افتاده نشان مي دهد هر واژه يا عبارتي چند بار موضوع جستجوي كاربران چه كشور و شهري بوده است.  اين فهرست قدر مطلق جستجوها، مثلا، در پي «غذاي گربه» را ثبت مي كند. سپس محاسبه مي كند ده كشوری كه بيش از عبارتي ديگر ـــ مثلا «غذاي سگ» ــــ دنبال اين واژه بوده اند كدامند.

احتمال دارد سايت محاسب گوگل سبب واكنشهايي آميخته به بهت و حيرت، شرمندگي و خنده در سراسر جهان شود. در حالي كه گوگل بر تلاش خويش براي حفظ موضوعهاي خصوصي اشخاص پاي مي فشرد، سايت جديد محرميت جمعي ملتها را، اگر چنين چيزي وجود خارجي داشته باشد، ذرّه اي پنهان نمي كند ــــ مثلا رعايت اين حق كه بريتانيايي ها نخواهند كسي بداند چقدر دنبال واژۀ «دستنبند پليس» مي گردند، يا رهبران چين نخواهند كسي بفهمد زبان ماندارين پس از انگليسي دومين زباني است كه تكرار جستجو براي واژۀ «دموكراسي» در آن غالب است، يا تمايل مقامهاي جاهاي ديگر كه نخواهند كسي بو ببرد كاربران عرب زبان ندرتـاً دنبال واژۀ «دموكراسي» مي گردند.

گوگل علاقه به سياستمداران را هم ـــ در كنار كشورها، مارك كالاها و هر چيزي كه مردم به دنبال دانستن آن مي گردند ـــ رده بندي مي كند. اكنون كساني كه خيلي از خودشان خوششان مي آيد (و مردم مدام اسمشان را در گوگل جستجو مي كنند) مي توانند ببينند چند نفر اهل كجا اسمشان را تايپ كرده اند، و مهمتر اينكه اسم آنها را بيشتر تايپ كرده اند يا اسم رقيبانشان را.

در هند اين گمان كه سونيا گاندي قدرت پشت ِ مانموهان سينگ، نخست وزير، است با نتايج رده بندي گوگل تقويت مي شود. گاندي به عنوان رهبر حزب كنگره 50 درصد بيش از سينگ جستجوكننده دارد.

رفتار كاربران فرانسوي هم كشمكش بر سر قدرت را روشن مي كند.  نيكلاس ساركوزي، وزير كشور، يكتنه به اندازۀ مجموع رقيبانش، پرزيدنت ژاك شيراك و نخست وزير دومينيك دو ويلپن، جستجوكننده دارد.

شاخص گوگل مي تواند براي سياستمداراني كه شمار آرايشان رو به كاهش دارد مايۀ قوت قلب باشد زيرا نشان مي دهد افراد چند بار دنبال يك اسم گشته اند، نه اينكه آيا صاحب آن اسم را دوست دارند يا نه.  به عنوان مصداق حرف ماكياولي در عصر وب، اگر قرار بر انتخاب ميان محبت يا كنجكاوي باشد، بهتر است مردم دنبال اسم شهريار ــــ يا رئيس جمهور يا نخست وزير ـــ بگردند تا اينكه دوستش داشته باشند.

جرج بوش در ميان جستجوگران روسي دست كم هفت بار بيش از همتايش در خود روسيه، ولاديمير پوتين، خواستار دارد. در ميان كاربران فرانسوي پنجاه درصد بيش از شيراك، و در ميان ايرانيان دو برابر محمود احمدي نژاد جستجوگر دارد.

تمام داده هاي اين سايت خلاف انتظار نيست. مردم شهرهاي بستن و مينياپوليس در آمريكا، و هاليفاكس و نوا اسكوشا در كانادا بيش از ديگران دنبال اطلاعات مربوط به دستكش مي گردند. اهالي دوبلين ظاهرا بيش از ساير خلايق حواسشان پي آبجو گينس است، و مردم پاكستان و هند ركوردداران جهان در جستجو براي جهيزيه اند.

 

 

 

 

برخي يافته هاي ديگر عجيب تر و توضيح آنها دشوارتر است. در عربستان گرچه همجنس‌خواهي مجازات مرگ دارد،‌ آن كشور در ميان جستجوگران «همجنسبازي» بعد از فيليپين در مرتبۀ دوم است.  و نگاه كنيم به فهرست مردمان كشورهايي كه پي واژۀ «عشق» به زبان فرانسه مي گردند.  نام شهر پاريس كه به مأمن عشاق شهرت دارد در اين فهرست ديده نمي شود. مرتبۀ اول تا سوم ده نام فهرست عشق جويان از آن ِ شهرهاي رباط در مراكش، الجزيره و تونس است.

يافته هاي ديگر همان است كه انتظارش مي رود. بيشترين جستجوكنندگان كلمۀ الله از كشورهاي اسلامي اند اما با نقل مكان واقعيتهاي اجتماعي، اين كلمه بيشتر در گوگل به زبان هلندي جستجو مي شود تا در زبان عربي.  سايتهاي نروژي، فرانسه، هلندي،‌ سوئدي و آلماني بيشترين جستجو براي الله را در خود ثبت كرده اند.

در هند و پاكستان كه اغلب گمان مي رود از امتياز صحبتكردن به انگليسي با لهجۀ بريتانيايي، گرچه بدون زيورها و پيرايه هاي زباني ِ آن گويش، برخوردارند، سايت گوگل نشان مي دهد اين امتياز تا چه محدود به نخبگان شهرنشين است و چه شمار عظيمي از مردم براي به دست آوردن مشاغلي در مراكز ارتباطات جديد منطقه دلمشغول بالابردن سطح زبان خويش اند.  اين دو كشور از نظر جستجو براي «بهبود انگليسي» و «آموزش ارتباطات» در صدر فهرست شاخص گوگل جاي دارند.

گرچه گمان مي رود واژۀ «تفنگ» مترادف نام ايالات متحدۀ آمريكا است، شمار فزايندۀ آدم ربايي و قتل در آمريكاي لاتين شايد سبب كشاندن جستجوگران اين كلمه به سايت گوگل شده باشد.  شهر بوئنوس آيرس در آرژانتين در صدر شهرهاي تفنگجو، و خود كشور از اين نظر از ايالات متحده جلو زده است. شيلي، مكزيك و پرو هم در فهرست ده كشور مشتاق اطلاعات دربارۀ سلاح قرار دارند.  و گرچه دولت جديد شيلي اعلام كرده است خشونت گروههاي نئونازي را سركوبي خواهد كرد، اين دار و دسته ها در شهر سانتياگو و كلا كشور شيلي بيش از هر جاي ديگر جستجوكننده دارند.
 

از سيستم گوگل مي توان خواست دربارۀ تك تك كشورها اطلاعات خواست تا بتوان مثلا نتيجه گرفت مردمان افغانستان، ايران، عراق و عربستان سعودي تا چه اندازه دنبال كلمۀ «دموكراسي» مي گردند. دولت بوش احتمالا از پاسخ گوگل به درخواست چنين محاسبهاي براي هر يك از اين كشورها خشنود نخواهد شد: «واژۀ مورد نظر شما» ــــ يعني دموكراسي در فارسي يا عربي ـــ «به آن اندازه جستجو نشده كه بتوان براي آن نمودار رسم كرد.»
آراند گيريدي هاراس

مومباي
اينترنشنال هرالد تريبيون، 12 مه ‏2006‏

 

 

خوانندگان  لوح مي‌توانند ميزان توجه ملتها به موضوعها را در اين صفحه جستجو كنند و نتايج را در مطلبي مانند گزارش بالا براي ما بفرستند تا به نام خود آنها درج شود:

http://www.google.com/trends

 

 

 

editor@lawhmag.com

 mGhaed@lawhmag.com  

نقل مطالب اين سايت با ذكر ماخذ يا با لينك آزاد است.

X